ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈနဲ. ရိုးရာ ဓေလ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာမ်ားကို ေလးစားႀကရေအာင္ပါ

Myanmar in Singapore site မွာ ေရးးထားတ့ဲ ကိုေဇာ္သက္ရဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားကို ဖတ္လိုက္ရေတာ့ အေတာ္ေလးကို တုန္လႈပ္မိပါတယ္ ။
“ ေအာ္-- တို. လူငယ္ေလးေတြ ဒါေလာက္ေတာင္ကို အယူလြဲေနပါေပါ့လား” ရယ္လုိ.ေလ ။

“ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ” တ့ဲ ။ အဲဒီ “ ယဥ္ေက်းမႈ ” ဆုိတ့ဲ အနက္အဓိပၸါယ္ကို ဖြင့္ဆိုဖို.အလ်င္ဆံုး ေလ့လာႀကရေအာင္ပါလား ။
အဂၤလိပ္လို ( Culture , Politeness , Civilization )ကို ျမန္မာမႈျပဳလိုက္ ေတာ့ “ ယဥ္ေက်းမႈ ”လို.ဆိုပါတယ္ ။
က်မတို.“ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ” ကို အက်ယ္ဖြင့္ဆိုလိုက္တဲ့အခါ “ကိုယ္အမူအရာယဥ္ေက်းမႈ ၊ ႏႈတ္အမူအရာယဥ္ေက်းမႈ နဲ.စိတ္အမူအရာယဥ္ေက်းမႈ”
ရယ္လို.ရွိေနတာ ေတြ.ရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။

ပထမဆံုး “ ကိုယ္အမူအရာယဥ္ေက်းမႈ ” ကိုေလ့လာႀကည့္ႀကရေအာင္ပါ ။ ဒါကလည္း က်မတို. “ျမန္မာ” လူမ်ိဳးအားလံုးလိုလို သိျပီးသားပါ ။
လူႀကီးေရွ.က ျဖတ္သြားတ့ဲအခါ ရိုေသေလးစားစြာနဲ. ဦးညႊတ္ သြားရမယ္ ၊ လူႀကီးကေပးတံဲပစၥည္းကို ယူသည္ျဖစ္ေစ - ူႀကီးကို ေပးသည္ျဖစ္ေ၀ လက္ႏွစ္ဖက္ျဖင့္ ေပးရ-ယူရမယ္ စသျဖင့္ မွတ္သား လိုက္နာ-ျပဳက်င့္ခဲ့ႀကရပါတယ္ ။

“ ႏႈတ္အမူအရာ ယဥ္ေက်းမႈ ” တ့ဲ - ဒါကလည္း ခက္ခက္ခဲခဲ မဟုတ္လွပါဘူး ၊ အားလံုး သိျပီးတ့ဲအတိုင္းပါပဲ ၊ စကားေျပာတ့ဲအခါ သူတစ္ပါး နားမခံသာေအာင္ ေအာ္ဟစ္ေျပာတာမ်ိဳး - ရိုင္းရိုင္းစိုင္းစိုင္းေျပာတာမ်ိဳး- ဆဲေရး တိုင္းထြာေျပာတာမ်ိဳးေတြကို ေရွာင္ရမယ္ ၊ အသက္ကိုႀကည့္ျပီး ( ဦးေလး -ေဒၚေဒၚ - အကို - အမ -ညီ- ညီမ ) စသျဖင့္ ယဥ္ေက်းစြာ သံုးႏႈံးေခၚေဝၚရမယ္ ။ ဟုတ္က့ဲ -ရွင္ -ခင္ဗ်ာ စသည္တို.ကို အျမဲသံုးစြဲ ေျပာဆိုရမယ္ ။
(ဒီေနရာမွာ စကားျဖတ္ေျပာရမယ္ဆိုပါလ်င္ - က်မရဲ့ သားသမီးေလးေတြ ငယ္စဥ္ကတည္းက မေျပာမေနရ စည္းကမ္းတစ္ခုကိုထုတ္ခ့ဲတာ ဒီကေန.တိုင္ေအာင္ ကေလးေတြ ႏႈတ္က်ိဳးလ်က္ရွိေနႀကပါတယ္ -အဲဒါကေတာ့ “ စကာားေျပာတ့ဲအခါတိုင္း ( ပါ ) ထည့္ေျပာရမယ္” ဆိုတ့ဲ ပညတ္ခ်က္ပါပဲ။ “ဟုတ္က့ဲပါ”
“ရိွပါတယ္”- “မရွိပါဘူး”- “ နားလည္ပါတယ္ ” စတ့ဲ အသံုးအႏႈံးေတြပါ ။

“(စိတ္)ႏွလံုး ယဥ္ေက်းမႈ” တ့ဲ -ဒါကလည္း လြယ္ပါတယ္ ။ မိမိရဲ့ စိတ္ကို အစဥ္အျမဲ သန္.ရွင္းေနေအာင္ေလ့က်င့္ ယူရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါကိုေတာ့ ဘယ္သူကမွ လာျပီး ကူညီေပးလို. မရႏိုင္ပါဘူး ။ မိမိကိုယ္တိုင္ ေလ့က်င့္ယူရမွာပါ ။ မိုးလင္းက မိုးခ်ဳပ္ စိတ္ပုပ္ စိတ္ယုတ္ေတြကို ဖယ္ရွားျပစ္ေနရပါမယ္ ။
ဘယ္ေနရာေရာက္ေရာက္ -ဘာလုပ္လုပ္ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္တိုင္ေလ့လာ မွတ္သားေနရပါမယ္ ။ မေကာင္းတ့ဲစိတ္ျဖစ္ေပၚေနတာ သတိျပဳမိတ့ဲအခါလည္း ေမ့ေဖ်ာက္ျပစ္လိုက္ပါ ။ ေကာင္းတာေလးေတြ -ေပ်ာ္စရာေလးေတြကို ေတြးတတ္ေအာင္ေလ့က်င့္ယူရပါမယ္ ။

ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးေတြရဲ့ မိန္.မွာခ်က္အရဆိုရင္လည္း - မိုးလင္းးတာနဲ.“ သတၱဝါေတြ က်န္းမာႀကပါေစ ။ အႏၱရာယ္ကင္း ေဘးရွင္းႀကပါေစ ။
ခ်စ္ေသာသူမ်ားေကာ မလိုလား မခ်စ္ခင္သူမ်ားပါ အားလံုး က်န္းမာ ခ်မ္းသာႀကပါေစ” လို. ေမတၱာပို.ႏိုင္ေအာင္ ေလ့က်င့္ယူရမွာျဖစ္ပါတယ္ ။
က်မအေနနဲ.ေတာ့ ဒီေလ့က်င့္ခန္းကို ေန.စဥ္ က်ိဳးစား အားထုတ္ေနျပီျဖစ္ပါတယ္ ။

က်မတို.ရဲ့ မိရိုးဖလာ “ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ” ဆိုတ့ဲ ဖြင့္ဆိုခ်က္ကိုေတာ့ ဒါေလာက္နဲ.ပဲ သေဘာေပါက္သင့္ျပီလို. ယူဆပါတယ္ ။ တကယ္ေတာ့ “ကိုေဇာ္သက္” တို.လို လူငယ္ေလးေတြ အေနနဲ.သေဘာေပါက္ေစခ်င္တ့ဲ ဆႏၵနဲ.မအားလပ္ႏိုင္တ့ဲ အခ်ိန္ကို လု ျပီးေရးလိုက္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူေရးထားသလို
“ယဥ္ေက်းမႈဆိုတာ အျမဲေျပာင္းလဲေနတယ္” ဆိုေပမ့ဲ “ မိရိုးဖလာ ရိုးရာဓေလ့ ယဥ္ေက်းမႈ” ဆိုတာကိုေတာ့ ေမ့ထားလို.မရပါဘူး။ ဒီေနရာမွာ“ေခတ္ေရစီးေခ်ာင္း နဲ. ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ” သေဘာကို ေရာေမႊမျပစ္သင့္ပါဘူး ။ “ယဥ္ေက်းမႈနဲ. ပလႊားမႈ” ဆိုတာကိုလည္း သီးျခား နားလည္ရပါမယ္ ။

“ေခတ္မီတယ္ - ေခတ္ဆန္တယ္” ဆိုျပီး မိဘ ေမာင္ဘြား မျမင္ဝံ.စရာ ဝတ္စား ဆင္ယင္မႈ ပံုစံမ်ိဳးေတြ ကိုေတာ့ မိရိုးဖလာ ယဥ္ေက်းမႈထဲ ေရာမေမႊေစခ်င္တာ အမွန္ပါ ။ ဟုတ္ပါတယ္ -ဒီကေန.လူငယ္ ေတြမွ မဟုတ္ပါဘူး က်မတို.လူႀကီးေတြပါ ေခတ္နဲ.- ေနရာ ေဒသနဲ. လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ဝတ္စားဆင္ယင္ႀကရပါတယ္ ။ ဒါေပမ့ဲ အစြန္းမထြက္ေအာင္ေတာ့ ေစာင့္ထိန္းရေပမေပါ့ ။ “ ငါ ဗမာလူမ်ိဳးပါ ” ဆိုတ့ဲ အသိတရားေလးေတာ့ စိတ္ထဲျမဲေနရမွာပါ ။
မိဘ မ်က္ႏွာေတာ့ ေထာက္ထားရမယ္ ။ ဒါမွလည္း အနာဂတ္မွာ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္မယ့္ “ သားေကာင္း -သမီးေကာင္း ” အစစ္အမွန္ေတြ ျဖစ္ေတာ့မေပါ့။

အဲ - ကိုေဇာ္ထက္တဲ့- အေတာ္ ရက္စက္တာပဲကိုး- ( ျမန္မာေတြ ထြင္ခ့ဲတ့ဲ တူရိယာ ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိသလဲ) တ့ဲ ။ ႀကာအဖူးနားဝ မရွိရွာပါလား -“ ေႀကး- ႀႀကိဳး - သားေရ - ေလ- လက္ခုပ္ ” စတ့ဲ ျမန္မာ့ တူရိယာ စစ္စစ္ ေတြကို ျမင္ေတာင္ ျမင္ဘူးရဲ့လားပဲ ။ (အင္း သူ.ချမာ ႏိုင္ငံျခားကို အေတာ္အထင္ႀကီးေနပံုပါပဲ ) သူကိုယ္တိုင္ေကာ ဗမာစစ္ရဲ့လား မသိဘူးေနာ္ ။ (ျမဝတီမင္းႀကီးကပဲ ယိုးဒယားဆိုျပီးေကာ္ပီကူးခ့ဲသတ့ဲ - ဘယ္စာအုပ္မွာလဲ ဖတ္ခ်င္ပါတယ္) ။

“ အေနာ္ရထာ မတိုင္ခင္က ပုဂံမွာ အရည္းႀကီး ယဥ္ေက်းမႈ ရွိခ့ဲတယ္” ဆိုပါလား ။ ေသခ်ာ မသိပဲ မေရးနဲ.ေလ- “ အရည္းႀကီး ” ဆိုတာ “ယဥ္ေက်းမႈ” မဟုတ္ဘူးကိုေတာ္ေရ့ - အင္မတန့္ကို စက္ဆုတ္ ရြံရွာဖြယ္ေကာင္းတ့ဲ “ အယုတ္ဝါဒ ” -ပိုရွင္းေအာင္ေျပာရရင္ “ ဗုဒၶဝါဒ” နဲ. ဆန့္က်င္တ့ဲ “ အရည္းႀကီးဝါဒ ” ျဖစ္ပါတယ္ ။ ( သူကုိယ္တိုင္က ဒီဝါဒကို သေဘာက်ေနသလားပဲ)။ “ ဝါဒ ” နဲ. “ ယဥ္ေက်းမႈ ”ကိုလည္း ေရာမေမႊလိုက္ပါနဲ. ကိုေဇာ္သက္ရယ္ ။
ေနာက္ျပီး ဒီေလာက္ ရြံရွာဖြယ္ရာ စက္ဆုတ္ဖြယ္ရာ အရည္းႀကီးဝါဒကို “ယဥ္ေက်းမႈ” စာရင္းထဲ လံုးဝ မေရာလိုက္ပါနဲ.။
(အရည္းႀကီးဝါဒနဲ.ပတ္သက္ျပီး ဘယ္ေခတ္ဘယ္အခါ ဘယ္ဘုရင္ကမွ ဓါးမိုးျပီး မေရးခိုင္းခ့ဲပါဘူး၊ အမွန္ကို အမွန္အတိုင္း
ေရးသားခဲ့ႀကတဲ့ ရာဇဝင္-သမိုင္းမွာ အေထာက္အထားေတြနဲ.ေဖၚျပထားတာပါ ၊ မေတာက္တေခါက္နဲ.ရမ္းသမ္းျပီးေရးခဲ့ႀက
တာမဟုတ္ဘူးဆိုတာ ထင္ရွားပါတယ္ ။ ဘယ္သူမွ မဆံုဖူး မႀကံဳဖူးခဲ့တ့ဲ ဒီအရည္းႀကီး ဆိုသူေတြကို ဘယ္သူကမွလည္း အမုန္းတရား ပြါးျပီးမဟုတ္မတရားေတြနဲ.မေစာ္ကားႀကပါဘူး၊ ဗုဒၶျမတ္ဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွားရွိစဥ္ကတည္းက ဒီလို ဗုဒၶဝါဒ
နဲ.ဆန္.က်င္တဲ့ ဝါဒေတြရွိခဲ့တာ ေလ့လာႀကည့္ေစခ်င္ပါတယ္)။

အဓိကေျပာခ်င္တာကေတာ့ “ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ တန္ဖိုးကို နားလည္ပါ - တန္ဖိုးထားပါ - ေလးစားျပီးလိုက္နာႏိုင္ေအာင္
ႀကိဳးစားပါ ” ။
ဒါမွမဟုတ္ မိဘမ်က္ႏွာကို ေထာက္ထားပါ ။ ကိုယ့္မိဘကို ေစာ္ကားသလိုမ်ိူးေတြကိုေတာ့ ေရွာင္ရွားေစခ်င္ပါတယ္ ။